Przetarg

reżyseria: Grażyna Tabor i zespół

premiera: 26 września 2010

Inspiracją do powstania spektaklu była postać HUGONA CHRISTOPH’A – mieszkańca Raciborza, który w okresie panowania III Rzeszy miał odwagę kreować akcje — dziś nazywane PERMONMANCE. Igrał z urzędowymi przepisami bawiąc się wieloznacznością słowa, wymykał się prawu, machinie urzędniczej, podejmował dialog z absurdem tamtego świata. Teraz my próbujemy dialogować z Krzysztofkiem odkrywając, że do dziś niewiele zmieniło się w tej materii. Nie widzimy w Hugonie Christophie jedynie dowcipnisia, który figle płatał i to się raz podobało, a raz nie. Widzimy w nim kogoś, kto w epoce podporządkowanej totalitaryzmowi i wojnie, w której człowiek często rezygnował z indywidualizmu na rzecz tożsamości z „tłumem", „porządkiem”, „wodzem", miał odwagę być świadkiem i wcieleniem swojego własnego  człowieczeństwa.

„Ty tu nie możesz być, … bo ja cię kupię!” grzmiał Krzysztofek w kierunku portretu Adolfa Hitlera. Zadziwiająca konfrontacja... bezrobotny, „multirecydywista”, wysiedlony z Raciborza, staje w konfrontacji z bogiem – Adolfem Hitlerem i rzuca mu wyzwanie. Rozkazuje, że nie tyle Krzysztofek, co właśnie Adolf Hitler – „tutaj nie może być”... A taka możliwość poniekąd istniała, bo Adolf, by stać się bogiem wszechobecnym, stał się gipsem, marmurem, papierem kopiującym banalność obsesyjnego dyktatora. Krzysztofek natomiast był pojedynczy, niepowtarzalny, nie odlany z gipsu. Był żywym człowiekiem, który może kupić (portret) wodza i zrobić z nim to, co uzna za stosowne.  Krzysztofek uosabiał wartości odrzucone przez niemieckie społeczeństwo I połowy XX wieku. W miejsce wojskowego drylu – odrobinę anarchii, w miejsce kultu narodu – radość z życia, w miejsce monotonii w stylu Ordnung muss seinn – fantazja i zdolność kreowania artystycznych akcji ze wszystkiego. Jeżeli Racibórz to nasza Anatewka, to Krzysztofek jest naszym skrzypkiem na dachu – wariatem, pokazującym drugą stronę życia, dzięki czemu te normalne życie staje się nieco mniej nudne  bezduszne.

Podjęliśmy tu próbę  odkrycia tego, co w Krzysztofku uniwersalne. Krzysztofek skonfrontowany zostaje ze zorganizowaną grupą urzędników-łopaciarzy-sekretarek, ludzi tworzących „Załogę”, gotową na wezwanie szefa wykonać każdą, nawet kompletnie pozbawioną sensu czynność. Załoga najwyraźniej byłaby szczęśliwa, lecz w tym czcigodnym celu przeszkadza odklejony od „załogowej” rzeczywistości Krzysztofek, obdarowujący ludzi kwiatami w dniu swoich urodzin i mylący numer Pesel i NIP z wiekiem oraz wagą. Dramatycznym motywem jest zestawienie dwóch licytacji. W pierwszej Krzysztofek usiłuje sprzedać śledzie „tłuste jak Göring” najpierw za 25, a potem za 20, 15 czy 5 fenigów. Jego oferta zostaje odrzucona. Potem Załoga sprzedaje Krzysztofka...